Stenovito brdo iznad spoja dve moćne evropske reke Dunava i Save bilo je savršeno za osnivanje grada krajem 14 veka. Tokom vekova, grad je promenio mnoge stanovnike i gospodare, svoj izgled i veličinu, ali nikada svoju dominantnu poziciju.
Njegovi zidovi bi beleli došljacima sa reke pa je konačno dobio ime Beograd (srpski prevod: beli grad). Putnik koji je iz dalekih krajeva doplovio ispod bedema Beograda bio bi zadivljen njegovom čvrstom tvrđavom, visinom kule i simetrijom zamka na vrhu brda. Vođen rečnim povetarcem, klizeći pored grada, novih zgrada, ulica i trgova, čamac bi na kraju pronašao svoj mir u jednoj od gradskih luka.
A putnik kojeg danas nazivamo turističkim mogao je u brodskom kalendaru da vidi da je 1403. godina, rani početak 15. veka. Te godine Beograd je prvi put postao prestonica Srbije. U to vreme despot Stefan, sin kneza Lazara, bio je gospodar Srbije.
Tražeći mesto za uspostavljanje prestonice Srbije na krajnjem severu, veštim diplomatskim pregovorima uspeo je da preuzme Beograd od Mađara. Trebalo je da prođu samo 23 godine da se potpuno devastirano i napušteno područje pretvori u novi i blistavi grad. U povelji izdatoj u gradu despot Stefan je zapisao: “Našao sam najlepše mesto od pamtiveka, veliki grad Beograd koji je slučajno razrušen i pust. Podigao sam ga i posvetio Presvetoj Bogorodici.”
Kao obrazovan i sofisticiran čovek, autor najlepših redova stare srpske književnosti i strastveni čitalac, despot Stefan je pre svega želeo da Beograd bude privredni, kulturni i verski centar zemlje. Uz mnoge značajne ekonomske pogodnosti zapisane u Povelji, koja je imala zlatni pečat sa slikom grada, despot Stefan je privukao mnoge trgovce, zanatlije i druge stanovnike, iz svojih i drugih zemalja. U želji da obezbedi siguran boravak svim pridošlicama u gradu, despot Stefan je prvo obnovio stara utvrđenja, odbrambene kule i zidine.
Stefan je tada podigao „Gornji grad“ (gornji grad) i dvorski kompleks kao posebnu celinu zaštićenu moćnom kulom zvanom Nebojša i vratima sa pokretnim mostom. Tu je živeo sa svojom porodicom i drugim velikašima.
Međutim, gradski život se odvijao u donjem gradu, gde je zamah trgovine i zanatstva kroz Despotove redukcije bio toliko ogroman da se grad desetostruko povećao. Osim srpskih trgovaca, Beograd su većim delom naseljavali i posećivali Dubrovčani i Mađari, a manjim brojem Francuzi, Italijani, Mlečani i drugi.
U današnjem smislu, moglo bi se zaključiti da je Beograd, između ostalog, bio prilično razvijen turistički grad u kome se dosta toga kupovalo. Ponuda na beogradskom tržištu bila je bogata i raznovrsna. Najviše se izvozilo ruda, olovo, bakar, živa i plemeniti metali, srebro i zlato. Usledili su koža, vosak i sir. Uvozili su se so, začini, bombone, skupe tkanine, odeća i biseri za nakit.
To znači da je kupovna moć Beograđana bila na visokom nivou jer je postojala tolika tražnja za luksuznom robom. U tako bogato naseljenom gradu bilo je versko sedište srpske države, sedište beogradskog mitropolita. U tu svrhu despot podiže mitropoliju “Uspenije preciste Vladičice”, na istočnoj strani grada u prostranoj bašti ukrašenoj raznim zasadima. Pored ovoga postojalo je nekoliko crkava, pa čak i katolička biskupija koju su koristili stranci.
Ovakav razvoj Beograd je dostigao zahvaljujući mirnom periodu i veštoj i mudroj politici despota Stefana, tako da brojne kule i zidine nisu morale da služe za odbijanje neprijatelja. Putnici iz raznih krajeva, sa istoka i zapada, severa i juga mogli su bezbedno da posete prestonicu Srbije.
Beograd ih je srdačno primio i pamtiće im ga. Beograd je i dalje takav grad – gostoljubiv i druželjubiv. Nalaženje stana u Beogradu danas postaje sve teže i teže, posebno ako vam je želja da živite u samom centru. Vi koji još uvek niste bili u prilici da posetite Beograd, učinite to što pre jer je Beograd grad koji je pre 600 godina prvi put postao prestonica Srbije, a do danas je ostao kulturni, privredni i turistički centar.
