Tokom hladnog rata, špijuni su koristili pištolje-naliv pera iz kojih su mogli da ispaljuju metke, zatim mačeve-kišobrane, dvoglede manje od kutije cigara, ručne satove sa bubicom i slična detektivska pomagala. U jeku hladnog rata, 50ih godina 20og veka, baš kao i Sovjeti sa suprotne strane, Sjedinjene Američke Države, nastojale su da vrhunski obuče svoje špijune.
U tome je, kako izveštava ugledni britanski naučni časopis “UK History”, određenu ulogu imao jedan mađioničar, kojeg su smatrali čarobnjakom. Na delu nisu bili samo dobra obaveštenost, znanje i lukavstvo već i najneverovatniji trikovi. Po svoj prilici, jedini sačuvani primerak američkog priručnika namenjenog savršenim špijunima, pre 10-ak godina isplivao je na svetlost dana. Stranice ove knjižice otkrivaju starinski svet špijunaže. Danas bi ga i deca smatrala zastarelim i smešnim, ali sva je prilika da priručnik ipak nije bio beskoristan. Naslov knjige je “The Official CIA manual of trickery and deception“.
Knjigu namenjenu američkim tajnim agentima, svojevremeno je napisao Džon Mal Holand, iluzionista i mađioničar, a u štampanim kopijama potpisani su Kit Melton i Robert Valas. Knjiga sadrži opis čitavog niza načina, na koje špijuni mogu tajno da komuniciraju sa svojom bazom dok operišu, ali i kako da prevare neprijateljskog kolegu.
Evo i jednog primera: Mal Holand potanko objašnjava kako američki agent treba da izigrava potpunu nezainteresovanost i poprimi tupav izraz lica kako bi ljudi u blizini pomislili da ne sluša i ne čuje šta drugi govore. U stvari, pomenuti priručnik je bio deo mnogo većeg i ozbiljnijeg “špijunskog projekta” koji se zvao MkUltra špijunaže.
Špijuni su bili obučavani ne samo kako da trikovima i neobičnim ponašanjem skrenu pažnju sa svojih pravih dela i namera, već i da koriste određene narkotike pa i hipnozu – da bi od uhvaćenog neprijateljskog špijuna iscedili podatke. Drugim rečima, učili su da im je dozvoljeno sve, samo da dođu do važnih obaveštajnih informacija. Zbog mnogobrojnih pritužbi MkUltra je 1973. ukinuta, a sa tim projektom – i pomenuti priručnik.
Te godine, trebalo je da budu uništeni svi primeri priručnika, ali to nije bilo moguće da se učini. Na jednoj knjižici koju su našli Kit Melton i Bob Valas, bivši tehnički direktor CIA-e, stvoji oznaka da više nije strogo poverljivi dokument. Oni su odlučili da ponovo objave taj već zastareli, ali istorijski vrlo zanimljiv priručnik. Da ne bude zabune, špijunskim trikovima bez sumnje su se koristili i Rusi, sa druge strane gvozdene zavese, ali njihovi priručnici i dan – danas nisu izašli na videlo.
Evo i jedne zanimljive špijunske priče iz 2. Svetskog rata: da bi nekako prevarili američkog generala Romela, u pomoć je pozvan mađioničar Džasper Maskelin. Na njegov savet, veliki broj lažnih tenkova bio je postavljen duž fronta, ali na sasvim suprotnoj strani, dok su pravi tenkovi bili prerušeni u reklamne prikolice i kamione.
